Ιδρύεται στην Οδησσό, το μεγαλύτερο λιμάνι της Ρωσίας στη Μαύρη Θάλασσα, μυστική εταιρεία, η «Εταιρεία των Φιλικών», από τον Πάτμιο Εμμανουήλ Ξάνθο, τον Γιαννιώτη Αθανάσιο Τσακάλωφ και τον Αρτινό Νικόλαο Σκουφά. Στόχος της ήταν η απελευθέρωση των Ελλήνων από την οθωμανική κυριαρχία. Όπως και οι τεκτονικές εταιρείες της εποχής, είχε χαρακτήρα συνωμοτικό, διαδικασίες μύησης των μελών, πολύπλοκη εσωτερική ιεραρχία και αυστηρά μέτρα για την αυτοπροστασία της. Το 1818 η έδρα της Εταιρείας μεταφέρεται στην Κωνσταντινούπολη. Ο Εμμανουήλ Ξάνθος θα προσφέρει την ηγεσία της στον Υπουργό του τσάρου της Ρωσίας Ιωάννη Καποδίστρια, ο οποίος όμως θα την αρνηθεί. Τελικά, την ηγεσία της Εταιρείας αναλαμβάνει, το 1820, ο υπασπιστής του Τσάρου, Αλέξανδρος Υψηλάντης, γόνος μιας από τις σημαντικότερες φαναριώτικες οικογένειες. Είναι αυτός που θα κηρύξει την έναρξη της Επανάστασης τον Φεβρουάριο του 1821 με το πέρασμα του ποταμού Προύθου.