Ιδρύεται ο φιλολογικός σύλλογος «Παρνασσός»

Ο Φιλολογικός Σύλλογος «Παρνασσός» ιδρύθηκε στις 24 Ιουνίου 1865 από τους γιους του νομισματολόγου Παύλου Λάμπρου, εκ των οποίων ο Σπυρίδων Λάμπρος διετέλεσε αργότερα πρωθυπουργός. Πρώτος πρόεδρος εξελέγη ο πολιτικός και λογοτέχνης Μιχαήλ Λάμπρος. Με όραμα την «κοινή ωφέλεια και πρόοδο του λαού», ο Σύλλογος πολύ γρήγορα κατέστη πόλος έλξης των λογίων του 19ου αιώνα και αποτέλεσε την πρώτη Ακαδημία Γραμμάτων και Τεχνών της Ελλάδας. Από πολύ νωρίς λειτούργησαν διάφορα τμήματα, όπως το φιλολογικό και αρχαιολογικό, το νομικό, το καλλιτεχνικό και το φυσιογνωστικό. Το 1872, με προτροπή και εισήγηση του Σπυρίδωνος Βασιλειάδη, ιδρύθηκε η νυκτερινή σχολή απόρων παίδων του «Παρνασσού», γεγονός το οποίο συνέβαλε καθοριστικά στο κοινωνικό όραμα του Συλλόγου. Στις 17 Μαρτίου 1875, ο «Παρνασσός» αναγνωρίσθηκε επίσημα ως σωματείο, με Βασιλικό Διάταγμα, ενώ είχε ήδη συνδεθεί με δεκάδες επιστημονικά σωματεία τόσο του εσωτερικού όσο και του εξωτερικού, αυξάνοντας με τον τρόπο αυτόν την εξωστρέφειά του.

Από το 1877, άρχισε η να εκδίδεται το ομότιτλο περιοδικό του Συλλόγου, στο οποίο φιλοξενήθηκαν και εξακολουθούν να φιλοξενούνται βαρυσήμαντα επιστημονικά άρθρα και μελέτες, και το οποίο ανταλλάσσεται με Διεθνή Επιστημονικά Περιοδικά. Για την κοινωνική και πνευματική του προσφορά βραβεύθηκε στις Διεθνείς Εκθέσεις των Παρισίων (1878, 1889, 1900) με αργυρό και χάλκινο μετάλλιο. Από το 1891 έγιναν τα εγκαίνια από τον τότε διάδοχο Κωνσταντίνο του μεγάρου του «Παρνασσού», στην πλατεία Αγίου Γεωργίου Καρύτση, τα σχέδια του οποίου είχε φιλοτεχνήσει ο αρχιτέκτονας Ιφικράτης Κοκκίδης. Στο συγκεκριμένο κτίριο λειτουργεί πλουσιότατη βιβλιοθήκη, καθώς και πινακοθήκη με 250 περίπου έργα σημαντικών Ελλήνων ζωγράφων του 20ού αιώνα, αλλά και σημαντικά γλυπτά. Κατά την διάρκεια της γερμανικής κατοχής, το εν λόγω μέγαρο επιτάχθηκε από τους κατακτητές και λειτούργησε ως στρατοδικείο Αθηνών. Στις 29 Δεκεμβρίου 1929, η νεοϊδρυθείσα τότε Ακαδημία των Αθηνών απονέμει στον σύλλογο αργυρό μετάλλιο, επιβραβεύοντας την έως τότε κοινωνική και επιστημονική δράση του και αναγνωρίζοντάς τον ως πρωτοπόρο στην προαγωγή των Γραμμάτων και των Τεχνών στην Ελλάδα. Επίσης και η Γαλλική Ακαδημία απένειμε, το 1935, στον Σύλλογο τιμητικό μετάλλιο με αφορμή την 300η επέτειο της ιδρύσεως της.

Επίτιμος πρόεδρος του «Παρνασσού» έχει αναγορευτεί ο Οικουμενικός Πατριάρχης Κωνσταντινουπόλεως κ. Βαρθολομαίος, ενώ κατά τη μακρόχρονη πορεία του ο Σύλλογος στελεχώθηκε με διαπρεπείς προσωπικότητες της Επιστήμης, των Γραμμάτων και των Τεχνών, αλλά και της πολιτικής σκηνής του τόπου. Πρόεδροί του διετέλεσαν ο σοφός ιστορικός Κ. Παπαρρηγόπουλος, οι καθηγητές της Φιλοσοφικής Σχολής Καλλιτσουνάκης, Θεοδωρακόπουλος και Λιβαδάρας, ενώ η πλειοψηφία του Δ.Σ. αποτελείτο από διακεκριμένους Πανεπιστημιακούς. Μέλη του υπήρξαν κορυφαίοι λογοτέχνες, όπως ο Παλαμάς, ο Παράσχος, ο Δροσίνης, και διαπρεπείς πολιτικοί, όπως ο Κουμουνδούρος, Μαυροκορδάτος, Γούναρης, ο Τσαλδάρης, ο Τσάτσος. Επίτιμα μέλη του υπήρξαν μεταξύ άλλων ο ιδρυτής των σύγχρονων Ολυμπιακών Αγώνων Πιέρ ντε Κουμπερτέν, ο Γάλλος πολιτικός και πρωθυπουργός Ζωρζ Κλεμανσώ και ο πρωθυπουργός της Αγγλίας Ουίνστον Τσώρτσιλ. Στην αίθουσα τελετών επίσης του «Παρνασσού» εκτελέστηκε για πρώτη φορά ο Ολυμπιακός Ύμνος.

Σήμερα ο Φιλολογικός Σύλλογος «Παρνασσός», με διοίκηση αποτελούμενη από διαπρεπείς επιστήμονες και λογίους, υπό την Προεδρία και Αντιπροεδρία των κκ. Β. Κωνσταντινόπουλου και Γ. Ζώρα συνεχίζει το έργο των πρωτοπόρων ιδρυτών του, με σεβασμό στο παρελθόν του, συνυφασμένο με την πολιτική και πολιτισμική ιστορία της νεώτερης Ελλάδας, αλλά και με το βλέμμα στραμμένο στον 21ο αιώνα.